Een stukje geografie

Een stukje geografie.
We staan nu bij een klein dorpje, Castillo de Banas, op een rustige camping pal aan zee. De camping is ingeklemd tussen het rots-strandje en de plastic kassen. Straks meer hierover.
Onderweg hierheen zijn we door het gevaarlijkste deel van Spanje gereden. We passeerden een palet van breuklijnen met als meest bekende de Carboneras breuklijn. Deze is goed te herkennen in het landschap door het kustgebergte, dat loodrecht de zee lijkt in te lopen. Ook zien we verschillende geplooide gesteentelagen van diverse kleuren.
Onze vorige stek , Mojacar, was hemelsbreed slechts 75 km verwijderd van Lorca, de stad waar op 11 mei de aarde beefde met een kracht van maximaal 5.2 op de schaal van Richter. Er werd toen veel schade aangericht mede door het feit dat hier sprake is van een zijwaartse beweging (strikeslip) langs één van de vele breuken in dit gebied(1). De bevingen vinden hier vrij ondiep plaats i.t.t. breuken waar platen onder elkaar schuiven (subductie). Het zijwaarts schudden laat gebouwen sneller instorten dan wanneer ze op en neer bewegen. Daar kwam ook nog het feit bij, dat de ingestorte gebouwen lang niet allemaal aan de bouwvoorschriften voldeden. Een probleem in Spanje uit de bouwhausse vanaf de jaren 80.
Overigens las ik in een plaatselijke Engelse krant, Euro Weekly, dat er een andere oorzaak van de Lorca aardbeving zou kunnen zijn. Uit een gezamenlijk onderzoek van het Geo Science Institute van de Western Ontario University, The Spanish Mining and Geology Institute van de universiteit van Alicante én The National Institute of Geophysics and Volcanology in Italy zou blijken dat in het gebied van Lorca er sprake is van een bodemdaling van 1,5 tot 1,6 meter gedurende de afgelopen 15 jaar. Dit is veroorzaakt door de massale onttrekking van grondwater ten behoeve van de veeteelt en de grootschalige kassenbouw in combinatie met het water noodzakelijk voor het toerisme. Hierdoor neemt de interne druk van de rotsachtige bodem en van de sedimenten daarboven sterk af. De wetenschappers vermoeden een relatie tussen deze wateronttrekking, de bodemdaling en daardoor de aardbevingen in dit gebied(2).
Interessant is om ook te weten dat net 2 dagen voordat wij in Mojacar kwamen er 2 bevingen rond Cuevas de Almanzora hadden plaatsgevonden, hemelsbreed 22 km van Mojacar en 50 km van Lorca.
De bevingen hadden respectievelijk een kracht van 3,7 en 3,8 op de schaal van Richter. Genoeg om de huizen te laten schudden aldus een ooggetuige (3). 11 dagen eerder vond er bij Cuevas de Almanzora een landslide (aardverschuiving) plaats waarbij 3 doden vielen. Als een mogelijke oorzaak van deze landslide worden de seismische activiteiten in dit gebied genoemd.
Mojacar is een oud Moors stadje gelegen op een rotspunt zo’n 2 km van zee op ongeveer 150 meter hoogte. Vanaf de uitzichtpunten kijk je op de zgn. piramiden van Mojacar. Vermoedelijk overblijfselen van oude vulkanen, hetgeen weer past in het beeld van een gebied doorsneden door breuklijnen.
Carboneras, 25 km ten Zuiden van Mojacar, is een mooi authentiek stadje met witte laagbouw gelegen aan een lang zandstrand met veel palmen en enkele chiringuitos, de Spaans variant van de strandtent . Deze moeten in principe in de winter worden afgebroken maar daar houdt niet iedereen zich aan. Zo zijn er in Mojacar eigenaren van chiringuitos, die ze elk jaar uitbreiden totdat er een luxe uitspanning ontstaat die niet meer te verwijderen is.

Noten:
(1) Geografie , juni 2011, blz. 21
(2) Euro Weekly, 27 Oktober – 2 November 2011, blz. 8
(3) Michelle Woolley, Turre, Oktober 2011

Ruimtelijke Ordening in Spanje
Dit brengt me op de Ruimtelijke Ordening in Spanje. Op weg van Mojacar naar Carboneras over een fantastische kustweg die Carboneras breuk volgt, passeerden wij een fantastisch gelegen gebouw van ongeveer 30 meter lang met 2 verdiepingen. Het stond op een rots aan zee met aangelegde terrassen en een betegeld pad naar een rots-strandje. Het gebouw was verlaten, maar was nog in goede staat. Op de terrassen zouden prima campers kunnen staan. De ultieme camperplek. Navraag bij een makelaar leerde ons, dat het gebouw eigendom was van de Guarda Civil in Madrid. Het was ongeveer 10 jaar geleden gebouwd als vakantieoord voor familie van de politieagenten, compleet met tuinen en terrassen en veel zonnepanelen. Echter het is nooit gebruikt! De Guarda Civil wil het echter niet verkopen. Teveel gedoe.
Als een bouwer woningen wil bouwen in Spanje dan moeten ze eerst een stratenpatroon aanleggen met de bijbehorende infrastructuur, zoals leidingen en lantaarnpalen. Daarna mogen ze hun plannen indienen voor de te bouwen gebouwen. Met het risico dat de plannen worden afgekeurd. De bouwcrisis in Spanje wordt door dit systeem pijnlijk zichtbaar. Zoals we al eens eerder in dit blog meldden, kom je regelmatig weer half begroeide woonwijken zonder woningen tegen. Wat een verspilling van geld.
De toegang tot de grote, maar ook de kleine steden in Spanje is één grote planologische chaos. Ultra brede toegangswegen zonder fietspaden en trottoirs. Talrijke rotondes met afslagen waarbij na 100 meter asfalt de weg ophoudt te bestaan. Vele industrieterreinen met en mix van activiteiten van fabrieken tot groothandels, van garages tot restaurantjes, van gigantische moderne Centros Commerciales tot half ingestorte vage bedrijfshalletjes. Het ziet er niet uit! Hier is geen sprake geweest van een geordende planologie.
Het gebied tussen Almeria en Motril is een grote chaos van plastic kassen. Zeer grootschalige landbouw waarbij in de kassen zand en mest worden gemengd als een kunstmatige bodem voor de tuinbouwproducten. Men kan zo 2 maal per jaar oogsten. Veel Noord-Afrikaners vinden hier werk vaak gehuisvest in kleine betonnen bunkertjes tussen het plastic. Ook hier grote tegenstellingen tussen allochtonen en autochtonen. Het landschap is in dit gebied is totaal verwoest. Elke km2 vlak land is met plastic bedekt tot aan zelfs terrassen in het bergland. Het scheen wel goed te zijn geweest voor de Spaanse economie maar voor het milieu?
Nieuw gebied verkennen
Ondertussen zijn we weer verder getrokken net voorbij Nerja. We staan op een camping in Torrox-Costa volgens de folders met het beste klimaat van Europa. Nu dat gaan we dan beleven. Gisteren hebben we heerlijk in de zon gezeten. Maar als die om 18.15 uur weg is dan wordt het koud. Maar geen heftige regenval zoals we in Castillo hadden! En er zijn hier nauwelijks kassen.
Deze week weer gesprekken met makelaars en hopelijk het bezoeken van enkele objecten.
We gaan een auto huren om dit gebied goed te verkennen. We houden jullie op de hoogte!
Rolf